Ibenga, St. Theresa's en Chimfunshi

Hallo allemaal!

Bij deze weer even een update vanuit Zwart-Afrika. Ik ben hier alweer 3 weken en de tijd gaat super snel. Doordeweeks ben ik vooral veel aan het werk in het ziekenhuis. De eerste twee weken heb ik met name met Maarten meegelopen op de gynaecologie. Hier heb ik super veel geleerd. De bezigheden varieerden enorm van een poging wagen om een consult te voeren in Bemba tot het assisteren bij een stuitbevalling. Ik krijg het Bemba al aardig onder de knie. Ik leer vooral veel zinnen waarvan ik de betekenis weet. Ik weet alleen niet welk woord wat betekent…
Bevalling gebeuren hier bijna per dozijn. Voor mijn gevoel zijn alle vrouwen hier zwanger. Bevalling laten alleen niet op zich wachten. Daarom leek het me handig om mijn telefoonnummer bij de vroedvrouwen achter te laten. Dit had wel tot gevolg dat ik al een paar keer midden in de nacht uit bed ben getrommeld om naar het ziekenhuis te komen. Wat ik minder erg vind dan dat ik nu doe overkomen.
’s Ochtends is er het meeste te doen. Dan wordt namelijk een ronde over de wards gedaan of wordt er geopereerd. In de middagen loop ik meestal mee met de CO’s. Dit zijn een soort huisartsen zonder doktersdiploma. Ze weten echt super veel en werken er op een dag enorm veel patiënten doorheen. Bij hu mag ik heel veel patiënten zelf doen. Maar het is alleen wel erg lastig omdat toch een heel groot deel geen Engels kan. Hoewel ik wel erg mijn best doe zoveel mogelijk Bemba te leren lukt het me nog niet om een heel gesprek te voeren. Over het algemeen doet de CO daarom het meeste werk en vertalen ze af en toe wat vragen van mijn kant.
Wat me is opgevallen de laatste weken is dat hier heel veel wordt aangenomen. Er is tamelijk weinig aanvullend onderzoek mogelijk waardoor een groot deel van de diagnostiek op basis van het gesprek en het lichamelijk onderzoek verloopt. Dit vind ik nog wel erg lastig. Zo vroeg ik laatst of bij een benauwde patiënt misschien niet sprake kon zijn van een longembolie in plaats van een longontsteking of iets dergelijks. Hierop kreeg ik als antwoord dat dat best wel eens zou kunnen. Maarja dat kunnen we noch onderzoeken noch behandelen dus die ziekte bestaat hier eigenlijk niet.
Mijn 3e en 4e week loop ik mee met Dr. Lubumbashi. Hij doet de General Ward en opereert ook wel veel. Op de General ward komt van alles en nog wat en is dus zeer breed.
De operatiekamers zijn momenteel even buiten gebruik. Dit vanwege een bijennest van honderduizend bijen. Ze hadden het over een miljoen, maar aangezien ze hier al een rekenmachine gebruiken om uit te rekenen wat 3+6 is heb ik er maar een nulletje afgehaald. Hoe dan ook het was wel echt een gigantisch groot nest. Dat nest zat al 30 jaar in het dak van de operation theatre en leefde tot vorige maand in een prachtige symbiose met het ziekenhuis. De laatste tijd kwamen er helaas steeds vaker bijen de operatiekamer binnen. En daarom hebben ze de lokale imker er maar bij geroepen. Die heeft daar vervolgens volgens mij met een goedkope versie van Zyclon B lopen spuiten, want binnen een nacht waren alle bijen dood en kon de volgende morgen het nest verwijderd worden. Dit ging zeer vakkundig door met een grote heggenschaar en een spa in het dak te hakken. Hiermee hebben ze het meeste weg weten te halen, maar her en der zaten nog wel grote resten. De volgende morgen gingen ze nog maar eens kijken hoe het eruit zag en toen bleek dat een ander bijennest, aangetrokken door de honing, had besloten om zich midden in de operatie kamer te vestigen. Het zag er volgens getuigen zwart van de bijen. Dit duurde niet lang aangezien de imker weer los kon gaan met zijn zelf gebrouwen goedje waarvan de chemische formule vooralsnog niet van bekend is. Deze keer besloten ze ook maar alle openingen naar de buitenwereld dicht te kitten waarop de rust weer is teruggekeerd. Als het goed is zijn er volgende week weer gewoon operaties.

Naast al dit medische geweld heb ik ook nog andere dingen kunnen doen afgelopen tijd. Doordeweeks gebeurt er naast het werk niet heel veel. Ik heb mijn handen al redelijk vol aan het koken. Ik ben al één dag goed ziek geweest van vlees dat niet meer goed was. Om de zoveel dagen valt de stroom een dag uit. Als je dan een paar dagen daarvoor ongeveer 20 worstjes hebt gekocht moet je maar hopen dat dit goed blijft. En hopen alleen bleek niet genoeg.
Mijn huisje bevalt nog steeds erg goed. klein maar fijn. Één klein puntje van kritiek is dat de aarde van de cv-ketel niet goed werkt en ik dus elke keer als ik wil douchen het idee heb alsof ik mijn vingers in het stopcontact aan het steken ben.
Petronella zorgt nog steeds erg goed voor me. Vandaag heeft ze zelfs besloten dat mijn schoenen ook maar vies waren en heeft ze die helemaal binnenste buiten gekeerd. Ik heb trouwens wel het idee dat mijn t-shirts aan het groeien zijn onder al het schoonmaak geweld. Of ik wordt kleiner natuurlijk. Binnenkort ga ik met Petronella en haar familie naar een kerkdienst in haar kerk en daarna gaat ze me leren Nshima te koken. Op dit laatste heb ik wel op aan moeten dringen, want dat is toch echt wel een vrouwn klus. Zo is het voor haar ook altijd lastig te accepteren dat ik haar elke keer pro beer te helpen met de andere huishoudelijke klusjes. Ze laat het inmiddels wel toe, maar ik wordt wel goed gecontrolleerd of ik het wel echt schoonmaak. En volgens mij als ik daarna weer naar het ziekenhuis ga doet ze het waarschijnlijk gewoon ozelf nog even dunnetjes over...
Ik doe mijn boodschappen hier in het dorp. Daarvoor moet ik eerst iets van 10 minuten lopen. Dit is altijd een hele onderneming omdat iedereen met de “Muzungu” (man met witte huid) wil praten. Op de een of andere manier kunnen de kinderen je van ver al ruiken want voordat je het weet hoor je ze in de verte al MUZUNGU roepen en staat er vervolgens een complete kudde om je heen te vragen hoe het met je gaat. En helaas begrijpen ze niet dat als je tegen de een zegt dat het goed gaat dat ze het dan in principe niet nog een keer hoeven te vragen. Maar ik heb ondertussen geleerd dat als je een paar moeilijke vragen in Bemba stelt ze zo verbaasd zijn dat dat je net wat ruimte geeft om ze te ontvluchten.
Mijn vlees haal ik hier trouwens bij de slager redelijk dichtbij. Dit is alleen niet zomaar een slager. Het is tegelijkertijd ook een soort disco waar regelmatig wat te doen is. Om vlees te bestellen is het alleen niet heel praktisch omdat het er zo donker is dat je amper ziet wat je koopt en de muziek staat wel zo hard dat je je amper verstaanbaar kunt maken.

Zoals ik vorige keer al zei zou ik met Maarten naar het Nsobe Camp. Dit is een soort park van een paar honderd hectare waar wild in is gedumpt. Hier hebben we 5 uur doorheen gestruund. Dit was wel heel leuk en we hebben redelijk wat beesten gezien. Een goed voorproefje op de safari die ik aan het eind van mijn verblijf ga doen in South Luangwa.
Het weekend daarna ben ik vrijdagmiddag na het werk op de bus gestapt richting Chimfunshi. Dit is een reservaat waar chimpansees, die over het algemeen als huisdier zijn gehouden, opgevangen worden. Het was weer een hele tour om hier te komen. Op zich is het goed te doen en in theorie zou je in 3 uur van Luanshya naar Chimfunshi kunnen reizen. Helaas was een van de bussen die ik moest nemen niet helemaal in goede conditie. Bergop had hij namelijk nogal moeite. En aangezien het grootste deel van de reis bergop was duurde dit erg lang. Zelf had ik er niet heel veel last van maar na 3 uur in de bus te zitten (de reis zou normaal ongeveer een uur moeten duren) begon de mensen in de bus toch wat te klagen. Dit geklaag werd heel even onderbroken door een moment van verbazing gevolgd door een paar minuten van heel erg hard gelach, op zijn Afrikaans, toen een oude man ons te fiets wist in te halen. Echt hilarisch! Wat me ook is opgevallen de afgelopen weken is dat iedereen hier met elkaar kan lachen, ook al kennen ze elkaar niet. De busreizen zijn gewoon echt gezellig omdat er heel veel wordt gelachen. Anyway… uiteindelijk kwam ik heelhuids en vol energie aan in Chimfunshi. In de gids van Zambia stond beschreven dat deze plek erg afgelegen is en dat er een “zelf-catering-beleid” was. Ik had dus voor de zekerheid maar een zakbrood met een pot pindakaas meegenomen. Genoeg om het weekend door te komen dacht ik zo. Wat ik niet wist is dat er toch best veel toeristen zouden zijn. Er werken namelijk behoorlijk wat vrijwilligers en daarnaast zijn er ook regelmatig antropologen aan het werk om verschillende dieren in de omgeving te onderzoeken. Deze mensen hadden allemaal vet lekker eten mee. Zit ik daar met mijn zak brood en een pot pindakaas… Gelukkig was er een veel te rijke amerikaanse vrouw die al een jaar haar 25 jaar oude zoon moest missen en maar al te graag een weekend voor me wilde koken. Dus ik heb vet lekker gegeten en ook nog kunnen verkopen dat ik haar een gunst verleende.
Tijdens het weekend heb ik meerdere dingen gedaan. Zo heb ik de eerste ochtend een bush walk gedaan met een aantal van de chimpansees. Echt een heel bijzondere ervaring wat eigenlijk niet meer was dan door een jungle lopen met een stelltje apen. Er waren 4 chimpansees waarvan Cindy de leider was. Zij bepaalde dan ook wanneer we verder gingen lopen en wanneer we ergens gingen zitten. Ze bepaalde ook wanneer ik haar mocht tillen en wanneer ik door moest lopen. Dat beest woog 50 kilo. Een bonk spier dat begon te gillen als ik niet doorliep. Maar volgens de verzorger zou ze me geen pijn doen. Daar vertrouwen we dan maar op…
De rest van de dag hebben we op de boerderij van Sylvia en Sheila rond gelopen. Sheila is 84 en is de oprichtster van Chimfunshi. Sylvia is haar dochter. We hebben een uurtje bij Sheila gezeten die echt best bijzondere verhalen te vertellen had. Zo had ze tot een half jaar geleden een nijlpaard genaamd Billy als huisdier. Deze had ze een keer bij de rivier gevonden, verscholen onder haar doodgeschoten moeder. En besloten het maar te adopteren. Billy was toen waarschijnlijk pas een paar dagen oud en dacht dan ook dat Sheila zijn moeder was. Echt een geniaal verhaal met heel veel mooie foto’s. Billy was trouwens ook de waak”hond” van de boerderij. Ik denk dat je dan wel twee keer nadenkt voordat je daar in gaat breken.
De dag daarna ben ik met 3 antropologen uit Amerika op zoek gegaan naar de Velvet monkeys. Dit was een groep apen die in de omgeving in het wild zou leven. En zij wilden deze groep bestuderen. Ze waren al een week op zoek maar tot op heden hadden ze ze nog niet gevonden. Helaas is dat ondanks mijn hulp niet veranderd. Het was wel heel vet te doen omdat we dwars door de bush gingen lopen. Iets wat ik zelf niet zo snel zou doen, maar deze mensen wisten wel waar ze mee bezig waren.
Komend weekend ga ik met een groep “Muzungu’s” hier uit de buurt naar lake Kashiba. Kashiba betekent meer wat erg voordehand liggend is. Een meer hier in de buurt wat ontiegelijk diep schijnt te zijn. Helaas kan niemand me ook maar een schatting geven. Het zou ontstaan zijn door een enorme krater die simpelweg vol is gestroomd met water. Er komt geen rivier op uit, maar het is wel schoon en stromend water.
Wat me door iedereen verteld wordt is dat er in dit meer “Donnafish” schijnt te leven. Na wat doorvragen ben ik erachter gekomen dat dit een soort zeemeermensen zijn. Half mens half vis, en dan dus de onderste helft vis. En dit zou niet zomaar een gerucht zijn. Mensen zijn er werkelijk heilig van overtuigd, ook zo’n beetje iedereen in het ziekenhuis. Van patiënten tot artsen. Dus ik hou mijn camera in de aanslag want je weet maar nooit.

Tot zover weer een update. Hoop dat jullie er wat van kunnen genieten.

Saleenipo!